केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी 2025 चा अर्थसंकल्प संसदेत सादर करतांना देशभरासाठी विविध योजनांची घोषणा केली. महाराष्ट्र, विशेषत: मुंबई, जे भारताच्या आर्थिक धोंडाच्या केंद्रावर स्थित आहे, यासाठी खूप महत्त्वाच्या घोषणा करण्यात आल्या आहेत. या लेखात आपण महाराष्ट्राला प्राप्त झालेल्या 2025 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पातील काही महत्त्वाच्या बाबी आणि विशेष प्रकल्पांची माहिती घेऊ.
1. सडक आणि वाहतूक इन्फ्रास्ट्रक्चर
आर्थिक विकासाला चालना देण्यासाठी महाराष्ट्रासाठी मोठ्या प्रमाणात रस्ता आणि वाहतूक प्रकल्पांसाठी निधीची घोषणा करण्यात आली आहे. विशेषतः मुंबईतील कनेक्टिविटी सुधारण्यासाठी मेट्रो आणि महामार्ग विस्तार यासाठी अधिक पैसे उपलब्ध होणार आहेत. या उपायांनी राज्यातील वाहतूक सुरळीत होईल.
2. कृषी विकास
कृषी क्षेत्रासाठी महाराष्ट्राला नवीन योजनांची आणि निधीची घोषणा करण्यात आली आहे. शेतकऱ्यांना मदत मिळवण्यासाठी पाणी, बियाणे आणि कृषी उपकरणांसाठी अनुदान जाहीर करण्यात आले आहे. या पावलांमुळे राज्यातील कृषी उत्पादन वाढेल आणि शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या मजबूत करता येईल.
3. स्वच्छता आणि आरोग्य सेवा
आरोग्य क्षेत्रासाठी अतिरिक्त निधी उपलब्ध करणे आणि स्वच्छतेसाठी विशेष योजनांची घोषणा करण्यात आली आहे. मुंबईत आणि इतर शहरी भागांमध्ये स्वच्छता आणि आरोग्य सेवा सुधारण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची ठरणार आहे.
4. शिक्षण क्षेत्रातील सुधारणा
महाराष्ट्रातील शिक्षण संस्थांसाठी अधिक निधी मिळवण्याच्या दृष्टीने केंद्रीय सरकारने मोठ्या प्रमाणावर आर्थिक मदत जाहीर केली आहे. त्यामुळे उच्च शिक्षण संस्थांचे सुधारणा आणि स्किल डेव्हलपमेंटसाठी पुढे पाऊल टाकता येईल.
5. शहरी विकास आणि स्मार्ट सिटी प्रकल्प
मुंबईसह महाराष्ट्राच्या अन्य प्रमुख शहरांमध्ये स्मार्ट सिटी आणि इन्फ्रास्ट्रक्चर सुधारणा करण्यासाठी केंद्रीय सरकारने निधी दिला आहे. यामुळे शहरी विकास आणि निवासी क्षेत्राच्या सुधारणेसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला जाईल.
6. नोकरी निर्मिती आणि कौशल्य विकास
केंद्र सरकारने कौशल्य विकास आणि रोजगार निर्मितीसाठी काही योजनांची घोषणा केली आहे, ज्यामुळे महाराष्ट्रातील बेरोजगार युवकांना अधिक रोजगार मिळण्याची संधी निर्माण होईल.
7. आधुनिक कृषी तंत्रज्ञान
कृषी क्षेत्रात आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या वापरावर अधिक लक्ष देण्यात येईल. नॅनो तंत्रज्ञान, ड्रोन तंत्रज्ञान आणि स्मार्ट आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) इत्यादींना प्रोत्साहन देण्यात येईल. यामुळे शेतकऱ्यांच्या कामकाजाची कार्यक्षमता सुधारेल.
8. पाणी पुरवठा आणि जलसंधारण
महाराष्ट्रातील पाणी व्यवस्थापन सुधारण्यासाठी एक विशेष निधी उपलब्ध करणे जाहीर करण्यात आले आहे. तसेच जलसंधारण आणि सिंचन योजनांसाठी देखील अनुदान दिले जाईल, ज्यामुळे राज्यातील पाणीटंचाई कमी होईल.
9. निसर्ग संवर्धन आणि पर्यावरणीय उपाय
आधुनिक पर्यावरणीय उपाय आणि निसर्ग संवर्धनासाठी जास्त निधी दिला जात आहे. महाराष्ट्रातील पर्यावरणीय संकटांना तोंड देण्यासाठी याचे महत्त्व खूप आहे.
10. महिला सशक्तीकरण
महिलांसाठी विविध योजनांची घोषणा करण्यात आली आहे. महिलांना रोजगाराच्या संधी मिळवून देण्यासाठी केंद्र सरकारने लक्ष दिले आहे. महाराष्ट्रातील महिला उद्योजकांना विशेष प्रोत्साहन देण्यात येईल.
2025 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात महाराष्ट्राच्या विकासासाठी अनेक महत्त्वाच्या योजनांचा समावेश आहे. रस्ते, कृषी, आरोग्य, शिक्षण, शहरी विकास, आणि कौशल्य विकास यासारख्या क्षेत्रांमध्ये निधीची तरतूद करण्यात आली आहे, जे राज्याच्या सर्वांगीण विकासाला चालना देतील.
